Steun de STER met cultuursubsidie

"Onze cultuur bestaat bij de gratie van de reclamebureaus, niet de musea."

In april opende (toen nog) koningin Beatrix het duurste fietspad van Nederland, beter bekend als het Rijksmuseum. Na een tien jaar durende en €400 miljoen kostende verbouwing, kon in dit paleis der schone kunsten cultuurminnend Nederland zich weer laven aan de daar bijeengebrachte, zo node gemiste kunstwerken. Nu is er in het door Kuipers ontworpen gebouw best veel moois te vinden, maar was ons land al die tijd van cultuur verstoken Mwah,... valt wel mee.  

Want zelfs als we de bezoekers van alle andere musea, theaters, bioscopen, galerieën en bibliotheken buiten beschouwing laten, krijgt het overgrote deel van de bevolking haar dagelijkse portie cultureel erfgoed via een geheel ander kanaal, namelijk de onvolprezen televisiereclame.      

Muziekeducatie

Sinds niemand bij zijn volle verstand nog naar de radio luistert (zóóó 1930), worden nieuwe hits gemaakt door mee te liften als achtergrondmuziekje bij STER-spotjes. Miss Montreal zou volslagen onbekend zijn als ze niet in een spotje was opgedoken. Wie zou nog weten dat er een stuk bestond dat de Moldau heet als dat niet was gebruikt in een Mona-reclame? Old Spice heeft met de surfer op de tonen van Carl Orff's Carmina Burana meer gedaan voor het populariseren van klassieke muziek dan Radio 4. ING bracht met de spotjes van Fluitsma en van Tijn's ''15 miljoen mensen'' Nederland tot zingen, iets wat met het Koningslied niet gelukt is. De bank gaat door met dit nobele werk door Pisuisse's ''Mensch durf te leven'' in een nieuw jasje te steken. Hierdoor is een stukje cabarethistorie weer voor even aan de vergetelheid ontrukt.

Denk ook eens aan de vele citaten uit de wereldliteratuur die worden gebruikt om goederen aan de man te brengen. In Engeland was er een reclame van een kampeerwinkel die adverteerde met de slogan ''This is the winter of our discount-tent".  Nederland werd dankzij de Robijnreclames met Frans Molenaar, Frank Govers en Jules Deelder modebewuster, en dus stijlvoller.

Het betere acteerwerk

Nooit heb ik Jack Wouterse beter zien acteren dan in die meesterlijke C1000-spotjes. Mij is trouwens al vaker opgevallen dat Nederlandse acteurs beter zijn in reclames dan in series of films. Hoe onvergetelijk was Anniek Pheifer niet als een van die drie zussen van Maggi, of was het nou Knorr? Meer mensen leefden mee met het wel en wee van Jochem van de RABO dan met films als Costa of Alles is familie. De Tv-reclame heeft onze taal verrijkt met termen als ''goeiemoggel'', en gezegdes als ''Goed gedaan, jochie'', ''Ik zeg nog zó; géén bommetje!'' en het ontroerende ''Komt wel goed schatje" van Roosvicee. Daarmee hebben copywriters de plaats ingenomen van schrijvers als Shakespeare, of bij ons Marten Toonder, die in vroeger tijden hetzelfde deden.

De STER

Videokunst deed in Nederland voor het eerst zijn intrede dankzij de STER, die video-art-filmpjes gebruikte als tussenstukje tussen de spotjes. Die plek tussen de spotjes werd later ingenomen door Loeki het leeuwtje, waardoor de stop-motion animatietechniek nog lang in stand werd gehouden. Belangrijker nog, voor veel mensen waren die filmpjes het hoogtepunt van hun Tv-avond, de programma's tussendoor namen ze op de koop toe. ''Cora van Mora'' is een vers dat meer mensen op de lippen ligt dan enige regel van Bloem of Slauwerhoff. Oneindig veel meer mensen hebben kennisgemaakt met het impressionisme via Franse kaasadvertenties dan in het museum. De nieuwste inzichten betreffende binnenhuisarchitectuur bereikten het publiek via de STER. En het laatste zielige restje Frans vocabulaire dat de gemiddelde Nederlander tot zijn beschikking heeft, heeft hij opgepikt uit de Boursin- of Paturainreclame, niet door het in de originele taal lezen van Proust of Pagnol.

Subsidie

Daarom wil ik bij deze oproepen wat minder neer te kijken op de reclame(makers). Sterker nog; ik zou voor willen stellen om de volgende keer dat er €400 miljoen beschikbaar is voor culturele doeleinden, deze te storten op een (nog te openen) gezamenlijke rekening van de Nederlandse reclamesector. Want zij - en niemand anders - zijn de ware hoeders van de Nederlandse cultuur.