Gemeenten leggen de lat te hoog bij invoering van de Jeugdwet

"De hoge lat van gemeenten is prijzenswaardig, maar er mag meer reëel verwachtingenmanagement bij."

Vanaf 1 januari 2015 is de jeugdhulp een zaak van gemeenten. In de aanloop koesteren tal van gemeenten ambitieuze plannen met uitgangspunten als ‘één gezin, één plan, één aanpak’. Ook lees ik dat de uitvoering van de jeugdhulp ‘kwalitatief hoogwaardig, effectief en efficiënt’ moet zijn. En natuurlijk ‘dicht bij de burger’, dat doet ’t ook goed. De lat ligt dus hoog, maar gaan gemeenten dat waarmaken? Ik heb mijn twijfels.

Ik ben momenteel betrokken bij een activiteit om de kwaliteit van de professional in de jeugdhulp te garanderen, samen met VWS, VNG en diverse veldpartijen. Dat gebeurt onder het motto – houdt u vast – het ontwikkelen van een kwaliteitskader jeugd waarin de norm van verantwoorde werktoedeling wordt geoperationaliseerd. In mijn woorden: als gemeenten via inkoop werk toedelen aan professionals in de jeugdhulp, dan willen ze wel verzekerd zijn van kwaliteit, zeker wanneer het gaat om risicovolle situaties. In de jeugdhulp loeren immers Savanna’s om iedere hoek.

Ongemakkelijke gevoelens

Ik ga u niet vermoeien met de complexiteit van deze operatie (maar eenvoudig is het niet!). Wat mij frappeert is de besloten ruimte waarin wij opereren. Wij vormen een systeemwereld waarin overheid, maatschappelijk middenveld en kennisdragers gezamenlijk de illusie delen dat wij het goede doen voor de leefwereld van de burgers. Ja, ik ben daar zelf onderdeel van en ik distantieer me niet. Wel heb ik zo nu en dan last van ongemakkelijke gevoelens, bijvoorbeeld toen iemand zei: ‘hé, we moeten natuurlijk ook de cliënten raadplegen’.

Passie in jargon gewikkeld

We gaan nu bijeenkomsten organiseren om cliënten uit te vragen. Die vragen zijn doordrenkt van het jargon van onze systeemwereld. Ik heb echt veel waardering voor al die mensen in mijn systeemwereld. Zij zijn gepassioneerd en hebben hart voor de zaak. Maar ik denk niet dat we hiermee de oorlog gaan winnen. In ons jargon: ik denk niet dat we met een adequaat geformuleerde norm van verantwoorde werktoedeling de creatie van toekomstige Savanna’s voorkomen. Die hoge lat van gemeenten is prijzenswaardig, maar mag er ietsje meer reëel verwachtingenmanagement bij en wat minder jargon?